Evde Bilim: Çocuklarla Yapılabilecek 6 Eğlenceli Deney. Bilimi eğlenceli hale getirmek ister misin? Çocukların keşfetme duygusunu tetikleyen, evde kolayca yapılabilecek deneylerle hem öğrenip hem eğlenebilirsiniz. Bu yazıda, evdeki basit malzemelerle yapabileceğiniz 6 yeni deney daha paylaşıyorum. Hazırsan laboratuvar mutfağında buluşalım!
1. Su Geçirmez Kağıt Deneyi
Malzemeler:
- Temiz bir cam bardak
- Su
- Küçük bir kağıt parçası
Nasıl Yapılır?
Kağıdı bardağın içine iyice yerleştirin, kağıt yukarıya doğru bastırılsın. Bardağı dikkatlice su dolu kaba ters şekilde daldırın.
Ne Oluyor?
Kağıt ıslanmadan kalıyor! Bu nasıl mümkün olabilir?
Bilimsel Açıklama:
Bardak içindeki hava, suyun içeri girmesini engeller. Yani hava basıncı, suya karşı koyar ve kağıdı kuru tutar. Bu deney, atmosfer basıncı kavramını öğretmek için birebirdir.
2. Renkli Yürüyen Su Deneyi (Kapiler Etki)
Malzemeler:
- 3 şeffaf bardak
- Kağıt havlu
- Gıda boyası (2 renk)
- Su
Nasıl Yapılır?
Birinci ve üçüncü bardağa su ve gıda boyası koy. Ortadaki bardak boş kalsın. Bardakları birbirine yakın diz ve aralarına kağıt havlu yerleştir.
Ne Oluyor?
Renkli su, kağıt havlu üzerinden orta bardağa doğru yürür. Ortadaki bardak, iki rengin karışımıyla dolar.
Bilimsel Açıklama:
Bitkilerin topraktan su çekmesini sağlayan “kapiler etki”yi gözlemleriz. Bu deneyle hem sıvı hareketi hem de renk karışımı eğlenceli şekilde gösterilir.
3. Yumurta Zıplatma Deneyi
Malzemeler:
- 1 çiğ yumurta
- 1 su bardağı sirke
- Kavanoz
Nasıl Yapılır?
Yumurtayı sirke dolu bir kavanoza yerleştir ve 24 saat beklet. Ardından çıkardığında kabuğunun yok olduğunu ve yumurtanın zıplar gibi olduğunu fark edeceksin.
Bilimsel Açıklama:
Sirke, yumurta kabuğundaki kalsiyum karbonatla tepkimeye girerek kabuğu çözer. Geriye sadece esnek zar kalır. Bu deneyle asit-baz tepkimesi ve madde çözünürlüğü kavramı öğretilebilir.
4. Şeker Kristali Yetiştirme Deneyi
Malzemeler:
- 1 su bardağı su
- 2 su bardağı şeker
- Kavanoz
- Tahta çubuk
- İp
Nasıl Yapılır?
Şekeri sıcak suda çöz, tahta çubuğa ip bağla ve kavanoza sarkıt. 1–2 gün bekle.
Ne Oluyor?
İpin etrafında kristaller oluşmaya başlar. Görsel olarak oldukça etkileyici bir sonuç!
Bilimsel Açıklama:
Bu deney “doymuş çözelti” kavramını öğretir. Su belirli miktarda şekeri çözebilir. Fazlası zamanla kristalleşerek katı hale dönüşür. Doğa, aynı yöntemi kaya kristalleri oluşturmak için kullanır.
5. Yüzen Kağıt Ataç Deneyi
Malzemeler:
- 1 bardak su
- 1 kağıt mendil
- Kağıt ataç
Nasıl Yapılır?
Mendili suya koy, üzerine ataçı dikkatlice yerleştir. Mendil batınca ataç yüzeyde kalır.
Ne Oluyor?
Ataç, batması gerekirken suyun üstünde kalır!
Bilimsel Açıklama:
Yüzey gerilimi sayesinde hafif cisimler suyun üstünde kalabilir. Su molekülleri birbirine sıkıca tutunur ve bu “görünmez zar” ataçı taşır.
6. Buz Üzerinde Tuzun Etkisi Deneyi
Malzemeler:
- 1 adet buz küpü
- Tuz
- Kalın ip parçası
- Zamanlayıcı (telefon yeterli)
Nasıl Yapılır?
Buz küpünü düz bir zemine koy. Üzerine ipi yerleştir ve ipin temas ettiği noktaya bolca tuz serpiştir. 1 dakika bekle ve sonra ipi yavaşça kaldır.
Ne Oluyor?
İp, buz küpüne yapışır! Yani buz, tuzun altındaki bölgeyi eritip yeniden donunca ip buzun içine gömülür.
Bilimsel Açıklama:
Tuz, buzun erime sıcaklığını düşürür (donma noktası depresyonu). Bu yüzden önce yüzeyi eritir, sonra çevresi soğuk olduğundan tekrar donar. Aynı ilke kış aylarında yollara tuz dökülmesinde de kullanılır.
Bu deneyle öğrenciler:
❄️ Madde hâlleri arasındaki geçişi
🌡️ Sıcaklık – tepkime ilişkisini
🔁 Fiziksel değişim ve geri dönüşüm kavramlarını öğrenmiş olur
🔍 Sonuç: Bilim Evde Başlar
Bu deneyler sadece öğretici değil, aynı zamanda keyiflidir. Çocuklar hem eğlenir hem de bilimsel süreçleri erken yaşta keşfeder. Her bir deney, temel kavramlara görsel ve deneyimsel destek sunar.
Okumaya Devam Edin:
Evde Bilim: Çocuklarla Yapılabilecek 5 Eğlenceli Deney
Öğrenciler İçin Zihin Haritaları | Zihin Haritalarıyla Çalışma
Mikro Bilgilerle Makro Anlayış | 1 Dakikada Bilim
Pomodoro Tekniği: 25 Dakika Çalışma, 5 Dakika Mola
Zürafaların Boynunda Kaç Omur Vardır: Muhteşem Doğa
